Yem & Katkı Dergisi - Sayı 12 - Ocak/Şubat 2023

Ocak-Şubat 2023 Yıl: 3 - Sayı: 12 Yem Katkı ULUSLARARASI HAYVAN YEMİ VE KATKILARI DERGİSİ Evcil Hayvan Mamalarında ve Mama Bileşenlerinde Yeni Trendler Dr Maygane Ronsmans, BENEO Bir evcil hayvanın bağırsak sağlığını desteklemenin doğal yolu Susanne Wiegel, NuFrontiers, Nutreco Hücresel tarım ve yapay, et geleneksel hayvancılık için ne anlama geliyor? Nick Piggott, Nutrition Technologies Böcek ununun gerçek değerinin kilidini açmak Hayvan Beslenmesinde Alternatif Protein Kaynakları Özel Dosya: Sayı Odak: www.yemvekatki.com

Hayvanlar, yüzyıllardır insan yaşamının çok değerli bir parçası. Tarih boyunca beslenmeden ulaşıma, korunmadan sağlığa, ticaretten duygusal desteğe kadar pek çok alanda ihtiyaçlarımızı karşılamışlardır ve karşılamaya da devam etmektedirler. İnsan yaşamının sürdürülebilirliğinin, hayvanların varlığıyla mümkün olduğunu söylemek abartı olmayacaktır. Çünkü bize yaşam imkânı sunan ekosistemin devamlılığının sağlanmasında da hayvanların önemli rolleri vardır. İnsanoğlu için bu kadar hayati rollere sahip canlıların yaşam haklarını ve refahlarını savunmak, artık kişisel bir tercih veya vicdani bir yaklaşımdan çok daha ötesi… Bu ciddi bir sorumluluk ve herkes bu sorumluluğu paylaşıyor olmalı. Sevindirici olan şu ki, günümüzde bu konudaki farkındalık artıyor. Gerek vahşi yaşamdaki hayvanların gerek çiftlik hayvanlarının gerekse evcil hayvanların yaşam ve refah haklarını yakından takip eden daha çok insan var. Bu konudaki yasal düzenlemeler de hızla artıyor. Hayvanların yaşam hakkı ve refahı konusu dile getirildiğinde - birebir bir hayatı paylaştığımız için olsa gerek - evcil hayvanlara özel bir odaklanma olduğunu görüyoruz. Özellikle Covid-19 pandemisiyle birlikte, kapalı alanda uzun vakitler geçiren insanların evcil hayvanlara olan ilgisi yoğunlaştı. Evdeki küçük dostlarımız, bu zorlu süreçte yalnızlık duygusuyla baş etmede en büyük destekleyicilerimiz olmayı başardı. Pandemiyle birlikte insanların evcil hayvanlarıyla daha fazla zaman geçirmesi, yeni bir trendin yükselişine de aracılık etti: İnsanlaştırma… İnsanlar, artık evcil dostlarını ailenin birer üyesi gibi görüyor, dolayısıyla onların genel ihtiyaçlarına, beslenmesine ve sağlığına daha fazla odaklanıyor. Bu trend, bütün bir evcil hayvan besleme ve sağlık endüstrisinin çözümlerini gözden geçirmesine aracılık ediyor. Biz de 2023 yılının bu ilk sayısını “Evcil Hayvan Mamalarında ve Mama Bileşenlerinde Yeni Trendler” konusuna adadık ve değerli endüstri temsilcileriyle değişen evcil hayvan gıdalarındaki yeni yaklaşımları ele aldık. Ayrıca yine son yılların dikkat çeken konu başlıklarından “kültürlü-yapay et” gibi yeni alternatif protein kaynakları ve “hücresel tarım”, bu sayı ele aldığımız konu başlıkları arasında. Özellikle hayvan besleme sektörünün önemli temsilcilerinden Nutreco’nun hücresel tarım ve alternatif protein kaynaklarına yönelik yatırımları üzerinden gerçekleştirdiğimiz röportajın, bu alanın geleceği ve geleneksel hayvancılık için anlamını anlamada dikkat çekici olduğuna inanıyorum. Keyifle okuyacağınızı umarım… Gelecek sayıda buluşmak üzere… Yayıncı Muhammed Akatay [email protected] Sorumlu Müdür Özlem Buyruk Akatay [email protected] Genel Yayın Yönetmeni Derya Yıldız [email protected] Editörler James Watson Bahadır Büyükkılıç [email protected] Grafik Tasarım Alper Kandemir [email protected] Web Dizayn Caner Cem Pulat [email protected] Redaksiyon Lisa Atakul [email protected] Dağıtım ve Data Sorumlusu Amine Şengün [email protected] Atatürk Mah. Metropol İstanbul Sitesi C1 Blok No: 376 Ataşehir/İSTANBUL Tel: 0 850 220 5064 E-Mail: [email protected] Web: www.yemvekatki.com Yayın Türü: Süreli (İki ayda bir) @feedandaddi t ive @yemvekatki F e e d & Ad d i t i v e Yem & Katkı EDİTÖR Evcil hayvanlarda insanlaştırılma eğilimleri Derya YILDIZ Tüm telif hakları Three Plus Medya’ya aittir. © Yayıncının yazılı izni alınmadan kısmen veya tamamen çoğaltılması yasaktır. *SORUMLULUK REDDİ: Dergide yayınlanan makalelerde ifade edilen görüşler ve fikirler, Yem & Katkı Dergisi’nin Baş Editörü, Editörleri, Yayın Kurulu veya Yayıncısının değil, yazar(lar)ın bakış açısını yansıtır. Baş Editör, Editörler, Yayın Kurulu ve Yayıncı bu tür durumlarda sorumluluk veya yükümlülük kabul etmez. Yayıncı, dergide yer alan içeriklerin ve verilerin doğruluğu veya eksiksizliği konusunda herhangi bir garanti vermemekte ve beyanda bulunmamaktadır. Dergide yayınlanan içeriklerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. İlanların sorumluluğu reklam verenlere aittir. Derginin tamamının veya bir kısım içeriğinin kullanımından doğacak herhangi bir zarardan, yayıncı ve yazar sorumlu tutulamaz.

Hy-D® kul lanmanın yarar lar ı Güvenli ve etkili olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış tek saf 25 Hidroksi D3 olan Hy-D® ile güçlü bir performansı ve gönül rahatlığını tercih edin. +10% ve %15 daha düşük kırılma oranı Daha fazla satılabilir yumurta +2% Yumurta verimi Kemik dayanıklılığı Yumurta tavuğu sürünüz yaşam boyunca daha fazla yumurta üretebilir mi? Yeme Hy-D® eklenmesi, piliçlerde ve yumurta tavuklarında iskelet gelişimi, kemik sağlığı ve kas gelişiminde artış sağlar ve böylece yumurta tavuğunun yaşam süresini uzatır ve kaliteli yumurta verimini arttırır. Hy-D® katkılı yemlerden yararlanan yumurta tavukları, kabukları daha kalın olan daha fazla yumurta üretir. Bu da, daha az yumurtanın kırılması anlamını taşır. Hy-D®, günümüzde dünyadaki en güvenli ve en gelişmiş vitamin D kaynağıdır. Hy-D® - Satılabilir Yumurta Sayısını Arttırarak Gücü Destekleyin Bizi takip edin: www.dsm.com/anh Biz değilsek, kim? Şimdi değilse, ne zaman? BİZİMLE MÜMKÜN

İ Ç İ N D E K İ L E R 28 EVCİL HAYVAN MAMASI FORMÜLASYONLARINDA İNSANİLEŞTİRME EĞİLİMİ Behnaz Shakersain, PhD, AstaReal İsveç 36 LİF YENİLİKLERİ - PARLAMA ZAMANI Dr. Astrid Bosse, JRS Petfood & Aquafeed 32 BİR EVCİL HAYVANIN BAĞIRSAK SAĞLIĞINI DESTEKLEMENİN DOĞAL YOLU Dr Maygane Ronsmans, BENEO 26 SAYI ODAK ÖZEL DOSYA Sürdürülebilir Su Ürünleri Yetiştiriciliğinde Besleme 50 KALİTELİ, BESİN AÇISINDAN ZENGİN VE SÜRDÜRÜLEBİLİR MAMA İÇİN UN KURTLARI Bénédicte Lorrette, PhD, Ÿnsect 47 BÖCEK UNUNUN GERÇEK DEĞERİNİN KİLİDİNİ AÇMAK Nick Piggott, Nutrition Technologies 42 BÖCEK SEKTÖRÜ, YENİLİKÇİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇÖZÜMLER SUNMAYA KARARLI Christophe Derrien & Alice Grassi, Uluslararası Gıda ve Yem Böcekleri Platformu (IPIFF) EVCİL HAYVAN MAMALARINDA VE MAMA BİLEŞENLERİNDE TRENDLER

HABERLER İ Ç İ N D E K İ L E R Skretting Türkiye, 2023 yılı hedeflerini açıkladı 18 JRS Hayvan Besleme Departmanı 2022’yi başarıyla kapattı 16 Metro Türkiye’nin hayvan refahı uygulamaları bir kez daha ödüllendirildi 20 Su ürünleri yetişiriciliğinde 100. yıl hedefi: 600 bin ton 24 HÜCRESEL TARIM YA DA YAPAY ET: GELENEKSEL HAYVANCILIK İÇİN NE ANLAMA GELİYOR? 38 RÖPORTAJ PAZAR RAPORU KÜRESEL YEM ANTİOKSİDANLARI PAZARI 68 Trouw Nutrition Türkiye, yeni nesil hidroksi iz mineralleri anlattı 12 MAKALELER 60 GEÇİŞ DÖNEMİNDEKİ İNEKLERE KOLİN TAKVİYESİ Dr. Marcos Zenobi, MSc, Balchem 64 DAHA YÜKSEK KAR İÇİN YUMURTA KALİTESİ ÖZELLİKLERİNİN HEDEFLENMESİ Fernando Cisneros, DSM 56 BACILLUS COAGULANS TAKVİYESİNİN ETLİK PİLİÇLERDE PERFORMANSA FAYDALARI Dr. Lydia Zeibich, Biochem – Feed Safety for Food Safety 52 BETAİN TAKVİYESİ İLE BESLEMENİN ET KALİTESİNE ETKİSİ Lien Vande Maele, Orffa Additives BV. Susanne Wiegel, NuFrontiers, Nutreco

HABER 6 YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 Beyaz Et Kongresi, bilim insanlarını Antalya’da buluşturuyor Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği tarafından iki yılda bir düzenlenen 6. Uluslararası Beyaz Et Kongresi (UBEK), 1-5 Mart 2023 tarihleri arasında Titanic Deluxe Golf Belek Antalya’da gerçekleştirilecek. Beyaz et sektöründe uluslararası katılımla gerçekleşen tek ve en büyük kongre olan organizasyona, dünyanın pek çok ülkesinden ve Türkiye’den çok sayıda önemli bilim insanı, uzman ve sektör paydaşının katılması bekleniyor. Keskinoğlu için en yüksek teklif, Abalıoğlu’ndan geldi Keskinoğlu Tavukçuluk ve Damızlık İşletmeleri'nin Ziraat Bankası’na ait yüzde 99.4 oranındaki hissesinin satışına dair ihalede, ilk aşamanın kazananı Lezita oldu. Son yıllarda yaptığı yatırımlarla uluslararası bir gıda markası olma hedefine emin adımlara ilerleyen Lezita, ihalede en yüksek teklifi verdi. 21 Aralık 2022 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin sonucu Ziraat Bankası’nın yetkili organlarının onayı ile kesinleşecek. Sonucun kesinleştiğine ilişkin yapılacak bildirimde belirtilen süre içerisinde, Banka ile Lezita arasında Pay Devir Sözleşmesi imzalanacak. Pay Devir Sözleşmesinin imzalanmasından itibaren 2 iş günü içerisinde Rekabet Kurulu’na gerekli başvuru yapılacak. Rekabet Kurulu onayının alınmasını takiben yapılacak ödeme neticesinde hisse devri gerçekleşecek. Yaşadığı finansal sorunlar nedeniyle 2018 yılında konkordato ilan eden Keskinoğlu’nun hisseleri 2020 yılının Eylül ayında Ziraat Bankası’na devredilmişti. Yüzde 14’lük pazar payı ile Türkiye’de beyaz et sektörünün en büyük oyuncularından biri olan Lezita 2022 yılında da yatırımlarını hız kesmeden sürdürdü. Kahramanmaraş’ta 130 milyon euro’luk entegre üretim tesisi yatırımını duyuran Lezita’nın Niğde’deki 2’si damızlık yetiştirme, 4’ü damızlık yumurta üretim ünitesi olmak üzere 6 tesisten oluşan yaklaşık 50 milyon euro’ya mal olacak yatırımı da devam ediyor. İzmir’deki günlük 450.000 piliç işleme kapasiteli tesisine ek olarak Malatya’da günlük 100.000 piliç işleme kapasitesiyle üretim yapan Lezita, 2022 yılında ayrıca 5 milyon euro’luk otomasyon, 4 milyon euro’luk yenilenebilir enerji, 9 milyon euro’luk şarküteri hattı ve 2 milyon euro’luk hat hızlandırma yatırımına imza attı. Akhisar merkezli Keskinoğlu Tavukçuluk’un Ziraat Bankası’nda bulunan paylarının satışına ilişkin ihale 21 Aralık’ta düzenlendi. İhalede en yüksek teklifi Abalıoğlu Grubu’nun şirketlerinden Lezita verdi. Beyaz et sektörünün uluslararası katılımlı en büyük etkinliklerinden UBEK - Uluslararası Beyaz Et Kongresi’nin altıncısı, 1-5 Mart 2023 tarihleri arasında BESD-BİR tarafından Antalya’da düzenlenecek.

HABER YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 7 Türkiye kanatlı eti sektörü, yeni dünya düzeninde; sürdürülebilir üretim ve verimlilik, kendi kendine yeterlilik, lokal üretim, lojistik hizmet ve teknolojik gelişmeleri 6. UBEK’te değerlendirmeye hazırlanıyor. 2011 yılından beri her iki senede bir aralıksız sürdürülen Beyaz Et Kongresi’nin COVID-19 pandemisi nedeni yaklaşık 2 yıldır düzenlenemediğini belirten BESD-BİR Yönetim Kurulu Başkanı Naci Kaplan, yeniden bir araya gelmenin önemini şu sözlerle açıklıyor: “Türkiye’de uluslararası katılımla düzenlenen en büyük ve önemli kongreyi altıncı kez gerçekleştiriyor olmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Ayrıca kongremizi, Cumhuriyetimizin 100. yıl dönümü ve Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği’nin (BESD-BİR) de 30. yıl kuruluşuyla aynı tarihte organize etmenin gururunu yaşıyoruz. 6. UBEK, her zaman olduğu gibi bilim insanları ve sektör paydaşları da dahil olmak üzere tüm katılımcıları bir araya getirecek ve aynı zamanda dünyanın birçok ülkesinden önemli akademisyen ve konuşmacılara yer verecektir.” Kongrenin hedefi ve içeriği hakkında da bilgi veren Naci Kaplan, şunları aktardı: “Bu büyük organizasyonda hedef; yeni dünya düzeninde yapılanan sürdürülebilir üretim anlayışını, global ticaretin yeni kurallarını, her geçen gün daha da bilinçlenen tüketici davranışlarını ortaya koymak. Bilimin ışığında sektörümüze fayda sağlayacak en verimli içeriği üreterek dünya çapında yaşanan zorlukları, çözümleri ve yeni vizyonu tartışarak kendi yol haritamızı planlayacağız." Nutreco, ‘Hayvan Besleme Sektöründe En Yenilikçi Şirket’ seçildi Teknoloji ve bilimin ışığında çiftliklerin verimliliğini artırmak için çalışan dünyanın önde gelen hayvan besleme şirketlerinden Nutreco, ‘Hayvan Besleme Sektöründe En yenilikçi Şirket’ seçildi. “Geleceği besleme” misyonuyla hayvan besleme ve akuakültür balık yemi alanında faaliyette bulunan 100 yıllık global sektör devi Nutreco, dünyanın en önemli iş dünyası dergilerinden World Finance’ın her yıl farklı sektörlerde mükemmelliği onurlandırdığı İnovasyon Ödülleri kapsamında ‘Hayvan Besleme Sektöründe En Yenilikçi Şirket’ seçildi. İş dünyasının bu prestijli ödülünü son teknoloji ve bilimin ışığında çiftliklerin verimliliğini artırmak için hayata geçirdiği inovatif çalışmaları doğrultusunda kazanan Nutreco, hayvan beslenme sektöründe araştırma odaklı küresel bir lider olarak yenilikçi çözümler sunmaya devam ediyor. Balık, karides, kümes ve ruminant çiftlik hayvanları için daha iyi beslenme misyonuna ulaşma yönünde çalışmalarını sürdüren şirket, sahip olduğu inovasyon ekipleri ile birlikte çiftliklerin hayvan besleme konusunda veriye dayalı karar vermelerini sağlamak ve uygulamalarını optimize etmeleri için yardımcı oluyor. Hayvanların gereksinimlerine göre özelleştirilen bu çözümler, çiftliklerin daha fazla üretim yapmalarına, hayvanların sağlıklarını ve dayanıklılıklarını güçlendirmelerine ve antibiyotik gibi harici katkı maddelerini kullanma ihtiyacını azaltmalarına destek oluyor. Sektöründe inovatif çalışmalarıyla dikkat çeken Nutreco, bilimin ışığında yenilikçi tarım ve hayvancılık teknolojisi ve tekniklerini takip ederek olası gıda kıtlığı ve gıda güvenliği sorunlarında kilit katkı sağlamayı hedefliyor.

HABER 8 YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 Muğla İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından pilot ilçe Menteşe’de uygulanan buzağıların ölüm oranını ilk bakımlarını yaparak ve yetiştiricileri bilgilendirerek düşürmeyi planlayan “Buzağına Sahip Çık” projesi 12 ilçede eş zamanlı başlıyor. Toplantıda “Buzağına Sahip Çık” projesini Menteşe ilçesinde başarıyla hayata geçirdiklerini belirten İl Tarım ve Orman Müdürü Saylak, 204 bin TL bütçeli projenin 2 ayda büyük başarı elde ettiğini belirtti ve projenin 12 ilçede eşzamanlı başlatıldığını ekledi. Saylak, konuşmasının devamında şunları aktardı: “Menteşe İlçesinde Mayıs-Haziran aylarında hayata geçirilen projede 315 işletmede yeni doğan 512 buzağı ziyaret edildi. Pilot ilçede hayata geçirilen projeden olumlu sonuçlar aldık. Bu proje ile tüm buzağılara ilk 24 saat içerisinde ulaşarak hem ücretsiz hizmetler veriliyor hem de buzağı bakım ve besleme eğitimleri ile ağız sütünün kalitesinin farkındalığı için kalite ölçümü yapılıyor. Yetiştiricilere gerekli duyurular yapılarak doğum ihbarları yapabilecekleri bir ihbar hattı oluşturuldu. İhbarın gelmesiyle birlikte yetiştirici aranarak telefonla ilk bilgiler veriliyor. Üç ayrı ekip halinde sahada çalışan personele ihbar bilgi verilerek hızlıca işletmelere intikali sağlanıyor.” Veteriner hekimler Ankara’da buluştu Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi’nin daveti ile Ankara’da buluşan 56 Veteriner Hekimleri Odası’nın başkanları ve yöneticileri, veteriner hekimlerin hak ve yetki kayıpları ile Türkiye’deki hayvancılığın içinde olduğu zor durumu konuştu. Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi’nin daveti ile 56 Veteriner Hekimleri Odası’nın başkanları ve yöneticileri, 14-15 Ocak 2023 tarihlerinde Ankara’da toplandı. Uzun bir aradan sonra ilk kez bir araya gelen meslek örgütü yöneticileri, ilk olarak Anıtkabir’i ziyaret etti. Yeni seçilen TVHB Merkez Konsey yönetimince düzenlenen bu ilk oda başkanları toplantısının gündem maddeleri daha önce oda başkanlarına gönderilen bir ankete yapılan geri dönüşleri değerlendirilerek belirlendi ve iki tam gün boyunca bu gündem maddeleri üzerinde değerlendirmeler yapıldı. Toplantıda veteriner hekimlik mesleğinin uygulanması ve yaşanan önemli sorunlar masaya yatırıldı ve ortak akıl ile çözüm yolları arandı. Türk Veteriner Hekimleri Birliği’nin konuyla ilgili basın açıklamasına göre, “Mesleki Hak ve Yetkilerin Talep Edilmesinde İzlenecek Takvimin Belirlenmesi” en önemli başlık oldu. Özellikle son 40 yıllık süreçte veteriner hekimlerin hak ve yetki kayıplarına dikkat çekilen oda başkanları toplantısında eğitim, istihdam, etik ve deontoloji, meslek odalarının kurumsallaşması, farklı alanlarda çalışan meslektaşların özlük hakları, serbest veteriner hekimlerin sorunları, e-reçete, İTS, ATS, Pet-Vet protokolü ve aksaklıkları, gıda işletmelerinde ve yerel yönetimlerde çalışan meslektaşlarımızın karşı karşıya kaldıkları sorunlar ile bunlara yönelik çözüm önerileri tartışıldı. Toplantıda ayrıca Türkiye’deki hayvancılığın ve üreticilerin içinde olduğu zor durum da değerlendirildi. Özetle; Veteriner hekimliğin çok geniş bir çalışma alanına sahip olduğu ve bu çalışma alanlarının her birinin kendine özgü birikmiş sorunları olduğu dile getirildi. Sorunların çözümü konusunda veteriner meslek örgütlerinin daha aktif olması, sahadan ve akademiden alacakları destekle mesleki mücadeleyi yönlendirmeleri gerektiği ifade edildi. Toplantının en önemli çıktısı ve üzerinde geniş mutabakat sağlanan nokta ise “Mesleki Hak ve Yetkilerin Talep Edilmesinde İzlenecek Takvimin Belirlenmesi” oldu.” Buzağı ölüm oranları yüzde 3’e düşecek

HABER YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 9

HABER 10 YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 İzmir Buca Belediyesi hasıl yem kapasitesini 5 tona çıkardı Sürdürülebilir kırsal kalkınma projesi ile üreticiye büyük destek veren İzmir Buca Belediyesi, hayvan yemi giderlerinde yüzde 60 tasarruf sağlayan hasıl (yeşil) yem üretiminde günlük kapasiteyi 5 tona çıkardı. İzmir Buca Belediyesi, Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma Programı kapsamında, ilçede hayvancılık faaliyetlerini geliştirmek için hasıl yem üretimine başladı. Üreticiyi kalkındıran proje büyük ilgi görürken belediye, köyler bölgesinde 24 metrekarelik alanda başladığı hasıl üretiminde yeni yatırım kararı aldı. Yaptıkları yatırım sayesinde günlük hasıl yem üretim kapasitesini 5 tona çıkarttıklarını belirten Buca Belediye Başkanı Erhan Kılıç, “İlçemizde hayvancılığın kaderini değiştiriyoruz. Hasıl yem üretimini iyi tarım teknolojileri kullanarak, iklim koşullarına bağlı olmaksızın topraksız tarımla yapıyoruz. Geçtiğimiz bir buçuk yıl içinde çiftçilerimize 84 bin kilo yem desteği verdik. Ücretsiz olarak dağıttığımız hasıl yem sayesinde, hayvan yetiştiriciliğindeki giderlerin yüzde 80'lik bölümünü oluşturan yem giderlerinde yüzde 60'a varan oranlarda tasarruf sağlanıyor. Ayrıca hayvanlarda süt artışı ve beside artış oluyor” dedi. Afyon’da Araştırma ve Uygulama Çiftliği’nin revizyonu tamamlandı Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Veteriner Fakültesi Eğitim Araştırma ve Uygulama Çiftliği bünyesinde başlatılan revizyon kapsamında tamamlanan Küçükbaş Araştırma ve Uygulama Ağılı, Çadır Yem Depoları ve Prefabrik Yem Deposu düzenlenen törenle açıldı. AKÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Karakaş, Afyonkarahisar’ın ve bölgenin önemli hayvancılık tesislerinden olan Veteriner Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği’nin, 2007’den itibaren veteriner fakültesine bağlı olarak yaklaşık bin 850 dekar alan üzerinde faaliyet gösterdiğini ifade etti. Karakaş, “28 personel ile hizmet verilen Uygulama ve Araştırma Çiftliğimizde, manda yetiştiriciliği başta olmak üzere koyun ve inek yetiştiriciliği de yapılmaktadır. Ayrıca Türkiye’nin kırmızı et üretiminde önemli bir yeri olan Afyonkarahisar’da sektörde hizmet veren işletmelere bilimsel destek verebilecek ve gelecekte ülke ekonomisine katkı sunacak önemli çalışmalar da yürütülmektedir” dedi. Veteriner alanını AKÜ’nün öncelikli alanlarından biri olarak ilan ettiklerini ve AKÜ Yönetimi olarak veteriner ve hayvancılık alanına odaklanarak alanla ilgili çok yönlü adımlar attıklarını be-

HABER YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 11 Jersey ırkının sayısı suni tohumlama ile arttırılıyor Farklı iklim koşullarına uyum sağlama kapasitesi ve süt üretimi ile bilinen Jersey sığır ırkının sayısı, Etçi ve Kombine Irkların Yaygınlaştırılması Projesi (ETKİYAP) kapsamında yürütülen suni tohumlama çalışmalarıyla arttırılıyor. Samsun’da İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamaya göre Etçi ve Kombine Irkların Yaygınlaştırılması Projesi (ETKİYAP) kapsamında yürütülen Jersey projesinde dişi sperma ile gerçekleştirilen suni tohumlamalar netice vererek Jersey ırkı buzağılar doğmaya başladı. Proje hakkında konuşan İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, öncelikle Jersey ırkının özelliklerine değindi ve şunları aktardı: “Jersey ırkı, ilimizde ve Karadeniz Bölgesi’nde yaygın olarak tercih edilen bir ırktır. Sütçü bir sığır ırkı olan Jersey tüm iklim koşullarına elverişli olup, bulunduğu ortama kolay adapte oluşu ve küçük cüssesiyle dikkat çeker. Düşük bakım maliyeti ve uysal yapısı ile sıklıkla tercih edilen Jersey, süt yağ oranı (kuru madde) yüksek olması sebebiyle tereyağı ve peynir imalatında tercih edilir. Süt verimi bakımından oldukça iyi olan bu ırk, kilosu diğer ineklere göre daha az olmasına rağmen günlük ortalama 15-18 litre arasında süt verir. Yine Jersey ineklerinden elde edilen süt de yüksek yağ ve yüksek protein içerir. Öyle ki sütünün protein ve yağ oranı neredeyse diğer ırkların iki katı miktarındadır. Bununla birlikte yağ ve protein oranları dengelidir ve yüksek yağ ve protein içermesi nedeniyle peyniri ve tereyağı oldukça lezzetlidir. Bu nedenle Jersey sığır ırkı peynir ve tereyağı yapımı için sıklıkla yetiştirilir.” ETKİYAP kapsamında yürütülen proje ile Jersey ırkının Samsun’da daha fazla yaygınlaşmasını amaçladıklarını ifade eden Sağlam, proje için sözleşmenin 2021 yılında imzalandığını belirtiyor ve ekliyor; “Proje kapsamında bahsi geçen tarihten bugüne kadar 1.175 adet tohumlama yapılmıştır. Bu aşamada, projede emeği geçen birliklere ve personelimize teşekkürlerimi sunar, suni tohumlamalar neticesinde yeni doğan Jersey ırkı hayvanlarımızın ülkemiz ve ilimiz tarımına hayırlı uğurlu gelmesini temenni ederim." lirten Karakaş, şöyle konuştu: “Bu kapsamda; 1950’li yılların sonlarında inşa edilen çiftlikte de bir revizyon başlattık. Sahip olunan tesis ve imkânların iyileştirilmesi adına önemli çalışmalar gerçekleştirdik. Başlattığımız revizyon çalışmaları sürecinde, çiftliğimizde son 3 yılda 8 milyon TL’ye yakın yatırım gerçekleştirdik. Bu meblağın 5,5 milyonu koyun ağılı, yem depoları, makine ve araçlar için; kalan kısmı ise mevcut yapıların revizyonu için kullanıldı”. 2021-2022 yıllarında ahır, ağıl, revir, yem üretimi ve depolama gibi mevcut alanların geniş çaplı revizyonunun gerçekleştirildiğini belirten Karakaş, şunları söyledi: “Eski ahırlarımız modernize edildi. Ayrıca Uygulama ve Araştırma Çiftliğimize 1 traktör, 1 kepçe, 1 yem karma makinası, muhtelif tarım makine ve ekipmanları temin edildi. 500 adet yeni koyun, 2 at alındı. Yaklaşık 2 milyon TL harcanarak 3 adet büyük depo alanı yapıldı. Şu anda açılışını da gerçekleştirdiğimiz 830 metrekare kapalı alana sahip olan Modern Küçükbaş Araştırma ve Uygulama Ağılımız için 19 Temmuz 2022 tarihinde yer teslimi yapıldı ve 16 Kasım 2022 tarihinde 3 milyon 32 bin 600 TL bedelle tamamlandı. Çiftliğimizdeki faaliyetler kapsamında elde ettiğimiz gelirlerde de artışlar yaşandı. Örneğin yürütülen proje bütçelerinin dışında; canlı hayvan, yapağı ve süt satışlarıyla çiftliğimizin 2022 yılındaki geliri, 2 milyon 68 bin TL olarak gerçekleşti.”

HABER 12 YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 Antalya’da düzenlenen 3. Uluslararası Hayvan Besleme Kongresi’nde Trouw Nutrition Türkiye Ruminant Teknik Ürün Müdürü Dr. Kazım Bilgeçli, hidroksi iz mineral ilavesinin hayvan beslemesi açısından önemini anlattı. Trouw Nutrition Türkiye, yeni nesil hidroksi iz minerallerin hayvan performansına etkilerini anlattı Hayvancılık sektörünün paydaşlarıyla her fırsatta bir araya gelmeye büyük önem veren Trouw Nutrition Türkiye; Hayvan Besleme Bilim Derneği tarafından düzenlenen 3. Uluslararası Hayvan Besleme Kongresi’ne katılım sağladı. Antalya’da gerçekleşen etkinlikte “Ruminant Beslemede Yeni Nesil Hidroksi İz Mineraller” konulu bir sunum yapan Trouw Nutrition Türkiye Ruminant Teknik Ürün Müdürü Dr. Kazım Bilgeçli, ruminant hayvanlar üzerinde yapılmış önemli çalışmalardan verdiği örneklerle hidroksi iz mineral ilavesinin hayvan beslemesi açısından önemine değindi. “Çiftlik hayvanlarının beslenmesinde yem bileşenlerinin gereksinim düzeylerini tam olarak karşılayamayacağı veya biyolojik olarak uygun formda olmayabileceği varsayıldığından rasyonlara iz mineral takviyesi büyük önem taşıyor” diyen Dr. Kazım Bilgeçli, şunları aktardı: “Organizmada hücre büyümesi ve yenilenmesi, sağlıklı doku ve kemik gelişimi, güçlü bağışıklık sisteminin sağlanması gibi hususlarda oldukça etkili olan bu mineraller; inorganik tuzlar, organik eser mineraller, nanomineraller ve hidroksi iz mineraller olarak çeşitlilik gösteriyor. Bunlar arasında bir karşılaştırma yapıldığında ise hidroksi iz mineraller, en yüksek biyoyararlanıma sahip olmasıyla ön plana çıkıyor. Rumendeki düşük çözünebilirlikleri ile rumen mikroorganizmalarının iz mineraller üzerindeki etkileri daha az oluyor. Hidroksi iz mineraller, rumen fonksiyonlarının iyileşmesine, uçucu yağ asitleri üretimi ile sindirim ve fermantasyon etkinliğinin artmasına katkı sağlıyor.” Ruminant hayvanlar üzerinde yapılmış önemli çalışmalar hakkında da bilgi veren Bilgeçli, “Hidroksi iz mineraller; yem bileşenleriyle oksidatif reaksiyona girmemeleri, yüksek rumen pH’ında stabil kalmaları, yüksek konsantrasyonları, düşük pH seviyesine sahip, abomasumda kristal yapısı sayesinde kademeli olarak çözünmeleri, sindirim kanalı boyunca gerekli minerali sağlamaları, daha yüksek absorbsiyon ve biyoyararlanım sergilemeleri gibi avantajlarıyla öne çıkıyor. Sınırlı beslenen buzağılar için krep yemine 14 hafta boyunca günde hidroksi iz mineral ilavesi, sülfat bazlı minerallere kıyasla yem tüketimini 160 gram iyileştiriyor. * Sütten kesmeden 84 gün öncesinden başlanarak krep yemleri ile beslenen buzağıların hidroksi takviyeli yem tüketiminde ise yaklaşık yüzde 26'lık bir artış görülüyor. Hidroksi iz mineralleri hem sığır hem de süt buzağıları için besi performansını artırıyor.** Sonuç olarak yapılan araştırmalar; hidroksi iz minerallerin ruminant rasyonlarda kullanımıyla, sindirim kanalı boyunca gerekli minerali sağlamaları ile yüksek absorbsiyon ve biyoyararlanım sergilediklerini dolayısıyla da kan, plazma ve dokularda yoğun konsantrasyonlarda bulunabildiklerini ve besi performansının artmasında fayda sağladıklarını kanıtlıyor.” şeklinde konuştu. 3. Uluslararası Hayvan Besleme Kongresi’ne katılım sağlayan Dr. Kazım Bilgeçli, “Çiftlik Hayvanlarının Rasyonlarında Kullanılan Farklı Mineral Kaynaklarının Karşılaştırılması” konulu poster bildiriyi de kongre süresince sergiledi. Bilgeçli kongrede ayrıca çiftlik hayvanlarının sağlıklı beslenme gereksinimlerini karşılayarak performanslarını üst düzeye çıkarmak amacıyla çeşitli mineral kaynakları kullanılabildiğini; ancak yem katkı teknolojilerindeki gelişmelerden faydalanılarak, mineral bağ stabilitesini ve biyoyararlanımı iyileştirici mineral formlarının kullanılmasının, sağlıklı hayvanlarla hedeflenen verim seviyelerine ulaşmada son derece önemli olduğunun da altını çizdi. *Moriel & Arthington. 2013. J. Anim. Sci. 91:1371-1380 **Caramalac et al. 2017. J. Animal Sci. 95 :1739-1750

HABER YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 13

HABER 14 YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 Skretting’den Türkiye’de su ürünleri sektörünün büyümesi için bir ilk Sektördeki 30 yılı aşkın deneyimiyle başta somon ve alabalık olmak üzere 60 balık türünün hızlı ve kaliteli yetiştirilebilmesi için yeni nesil çözümler sunan Skretting, Türkiye’de bir ilk olarak hayata geçirdiği “Fish Quality” programı ile çiftliklerin kaliteli büyük boy alabalık yetiştirerek hedef pazarlara ulaşabilmelerine katkı sağlamaya odaklanıyor. Fish Quality programının doğuş hikayesi ile ilgili detaylı bilgiler paylaşan Skretting Türkiye Teknik ve Bilimsel Danışmanı Umut Uyan, “Balığın tazeliğinden sonra, balık eti kalitesi en önemli parametre olarak kabul ediliyor. Balık eti kalitesinde; yağ asidi profili, yağ oranı ve balık etinin rengi önemli parametreler arasındadır. Üreticiler üretim süreci boyunca balığın rengini SalmoFan adı verilen bir skalayla ölçüyor. Skretting olarak teknolojiden yararlanarak hayata geçirdiğimiz Fish Quality programımızla balık etinde pigmentasyon da dahil olmak üzere birçok parametrenin izlenebilmesini sağlıyoruz. Programımızla balık etindeki yağ miktarı, Omega-3 ve Omega-6 gibi önemli parametrelerin yanında, balık etinde antioksidan miktarını NIR (Near-Infrared Spectroscopy) adı verilen son teknolojik bir cihazla daha güvenilir ve hızlı bir şekilde belirliyor, bu sayede SalmoFan skorunu da teknolojik bir yöntemle desteklemiş oluyoruz. Ayrıca programımız sayesinde analiz anında kimyasal kullanımını da azaltarak çevreye duyarlı küçük bir adım atmış oluyoruz.” dedi. Skretting Türkiye olarak bu program ile çiftliklere sağladıkları desteklerden bahseden Umut Uyan, “Proje kapsamında gerçekleştirdiğimiz düzenli müşteri ziyaretleriyle elde ettiğimiz balık örneklerini NIR cihazında analiz ediyor ve elde ettiğimiz sonuçlardan beslenme ve büyüme modelleri oluşturuyoruz. Bu modeller sayesinde de müşterilerimizin talep ettiği renk skalası için uygun yem ve yemleme stratejisi ile yeme eklenecek antioksidan miktarını optimize etmeye çalışıyoruz. Böylece müşteriler, balıkları için en uygun pazarı rahatlıkla seçerek, karını maksimum seviyeye çıkarabilir hale geliyor.” şeklinde konuştu. Cargill, süt ürünleri pilot tesisi ile yerli üretime destek veriyor Cargill, endüstriyel ölçekteki üretimin küçük miktarlarda yapılmasına imkan tanıyan Bursa Orhangazi’deki süt ürünleri pilot tesisini devreye aldı. Sürdürülebilir, sağlıklı, bilinçli ve hayatı kolaylaştıran gıda ürünleri için inovatif çözümler sunan Cargill, endüstriyel ölçekteki üretimin küçük miktarlarda yapılmasına imkan tanıyan son teknoloji ekipmanları ile geniş kapsamlı bir süt ürünleri pilot tesisini, Bursa Orhangazi’de devreye aldı. INFUSE Uygulama Merkezi gıda üreticilerinin inovasyon sahası olarak çalışıyor, ithal bağımlılığı yüksek ürünler Türkiye’de geliştirilerek yerli üretime büyük destek sunuluyor. Cargill Gıda META Gıda Bileşenleri Ürün Yönetimi ve Pazarlamadan Sorumlu İcra Kurulu Üyesi Cem Beysel, “Yerli tüketim kadar yerli üretim de son derece önemli. Bazı ürünlerin üretilebilmesi için ham madde yurt dışından gelmek zorunda. Bizim buradaki temel stratejimiz yerli üretime katkıda bulunmak. İthal bağımlılığı yüksek ürünlerin geliştirilmesi ve pazara sunulmasına katkı sağlarken, yaratılan katma değer de ülkemizde kalıyor” dedi. Umut Uyan

HABER YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 15 Yonca krizine hazine arazisi formülü Yonca başta olmak üzere hayvanlara verilen yem bitkilerini üreten çiftçiler ve köylüler, dövizle daha çok gelir getiriyor diye ürettiklerini Ortadoğu ve Körfez ülkelerine ihraç edince, hayvancılık sektörü ot kriziyle karşı karşıya kalmıştı. Yonca ihracatı yasaklandı ama kriz bitmedi. Türkiye’nin 15 milyon ton yem açığı var. Hayvancılık yapan firmalar, krizin aşılması için Hazine’ye ve Milli Emlak’a ait çorak arazilerin yem bitkileri üretmek üzere kendilerine kiralanmasını istiyor. Hayvancılık sektöründe de faaliyet gösteren ünlü iş insanı Abide Gülel, sektörde yaşanan doğal yem krizi ve çözüm yolları hakkında şu bilgileri verdi: “Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde hayvancılık işletmeleri, yem ihtiyaçlarını ağırlıklı olarak meralardan karşılamakta, bu sayede çok daha düşük maliyetlerle doğal üretim gerçekleştirebilmektedir. Bunun aksine ülkemizde yeterli doğal yem üretimi yok. Özellikle yonca, kaliteli süt üretiminde çok önemli bir bitki. Artan kurlardan dolayı Ortadoğu ve Körfez ülkelerine ihracatın artması, hayvancılık sektörünü zor durumda bırakmıştı. Hayvansal yem üreticilerimiz, çiftçilerimiz, köylülerimiz haklı olarak bizimle değil, yurtdışıyla çalışmayı tercih ediyordu. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından alınan karar gereğince, ülkemiz ihtiyacı göz önüne alınarak, yetiştiricilerimizin kaba yem temininde sıkıntı yaşamamaları için yurtdışına yonca ve kaba yem ihracatı, yeni bir talimata kadar yasaklandı. Gecikmiş bir karar olsa da yerinde bir karar. Bu sayede sektör biraz olsun rahatladı ama sorun tam anlamıyla çözülmedi. Çünkü ülkemizin 15 milyon ton yem açığı var.” Gülel, şunlara dikkat çekiyor: “Hayvanlarımıza genetiği değiştirilmiş ithal yem yedirmek istemiyoruz." dedi. Abide Gülel Beysel, INFUSE Uygulama Merkezi’nin özellikle kıvam verici ürün gruplarını deneme amaçlı pilot bir tesis olduğunu vurguladı. Beysel, “Her türlü sütlü mamul üretim tesisini birebir simüle edebilen tesisimizde, sütlü içeceklerden tatlı ve bitkisel krem şanti, yoğurttan peynire kadar tüm süt gruplarında çalışıyoruz. Süt ürünleri tesisinin küçük ölçekli bir modeli diyebiliriz. Üreticilerin ekipman ve üretim süreçlerini taklit ederek birlikte reçete geliştiriyoruz. Özellikle, pazarda büyük bir potansiyele sahip peynir, labne ve krema ürünleri gibi geniş bir ürün yelpazesine odaklanıyoruz. En üst düzey teknolojiye sahip merkezimizde ürünü birlikte geliştirirken hizmet de sunuyoruz. Kısacası bir yol arkadaşlığı yapıyoruz” diye konuştu. Süt endüstrisinde ürün geliştirme çalışmalarının çok meşakkatli olduğunu vurgulayan Beysel, şöyle devam etti: “Örneğin, saatte 10-20 ton ürün işleme kapasitesine sahip bir üretim hattını durdurup yeni bir ürün denemek hem zaman kaybına yol açıyor hem de oldukça maliyetli. Ayrıca süt çok hızlı bozulan bir ürün, bu nedenle bekletmeden işlenmesi gerekiyor. Yapılan deneme tek seferde başarıya ulaşmayabilir, üretim hattına adaptasyon için denemeleri tekrarlamak gerekebilir. Tüm bu açılardan baktığınızda, inovatif bir ürün geliştirmek neredeyse imkânsızlaşıyor. Biz burada süt ürünlerinin prototiplerini, müşterilerin ihtiyaçlarına en iyi yanıtı verecek ve hedeflerine ulaşmalarına destek olacak şekilde hazırlıyoruz. Böylece reçetelerini, sunduğumuz kapsamlı araştırma ve ürün demene imkanından faydalanarak yurt içinde daha az maliyetle ve daha hızlı üretebiliyorlar.”

HABER 16 YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 JRS Hayvan Besleme Departmanı 2022’yi başarıyla kapattı Türkiye’de hayvan besleme departmanını 2021 yılı içerisinde faaliyete geçiren Alman merkezli lif ham maddeleri tedarikçisi JRS, 2022’yi ticari projeler ve etkinlik katılımlarıyla başarılı bir şekilde kapadığını duyurdu. Lif ham maddeleri konusunda dünyanın lider şirketleri arasında yer alan ve Türkiye’deki hayvan besleme departmanını 2021 yılında faaliyete geçiren Rettenmaier & Söhne (JRS), inovatif ürünü Arbocel’le kısa sürede hayvan yetiştiricilerine ulaşmayı başardı. 2022 yılıyla ilgili bir değerlendirme yapan JRS Türkiye ofisi yetkilileri, özellikle kanatlı yemi rasyonlarında Arbocel gibi çözünmeyen lif ham maddeleri kullanımının bağırsak sağlığı ve sindirim sistemi üzerindeki olumlu etkilerine dikkat çekti. Birçok genetik firmasının ve besleme uzmanının olumlu etkileri nedeniyle lif ham maddeleri kullanımını desteklediklerini söyleyen JRS Türkiye ofisi yetkilileri, bu sayede kısa sürede Türkiye’de Arbocel’in yayınlaştığını dile getirdiler. JRS Türkiye ofisi, aldığı bu başarılı sonuçlar ve satış devamlılığı sayesinde JRS Global tarafından verilen “2022 Yılına En İyi Giriş Yapan Ofis” ödülünü almaya hak kazandı. Geride bıraktığımız süreçte çözünmeyen lif ham maddesinin ticari faydalarını gösterebilmek adına 3 yumurtacı çiftlikte ve 3 etlik piliç entegrasyonunda ticari denemeler gerçekleştiren JRS Türkiye ofisi, bu sayede çözünmeyen liflerinin kanatlı hayvanların sağlığına etkilerini pratik olarak tespit etti. Firma uzmanları, yapılan ticari denemelerde yeme fonksiyonel ham selüloz konsantresi Arbocel’in eklenmesiyle beraber genetik firmalarının hedef üretim performanslarında olan kümeslerinde bile verim parametrelerinin olumlu olarak etkilendiğini açıkladılar. Uzmanlar, denemelerden elde edilen sonuçları şu şekilde aktardılar: “Su tutma özelliği sayesinde özellikle taşlık gelişiminin ve yem doygunluğunun gözle görülür bir şekilde artığını tespit ettik. Bununla beraber, yumurtacılarda yumurta üretiminde, etlik piliçlerde ise canlı ağırlığında ve açlık stresinin kontrolünde artış olduğunu belirledik. Ayrıca daha düşük yem tüketimine karşılık yumurta performansının devamlılığının sağlanmasının da, işletmelerin yem maliyetlerinin düşürülmesine katkı sağladığını gözlemledik.” JRS Türkiye ekibi, 2022 yılı boyunca Almanya merkez ekiplerinden hayvan besleme uzmanlarının katılımıyla Türkiye’nin önde gelen kanatlı işletmelerinde toplantılar yapıp bilgi birikimlerinin paylaşıldığı ziyaretler gerçekleştirdiler. Uluslararası hayvancılık sektörünün iki yılda bir düzenlenen en önemli fuarlarından biri olan “Eurotier 2022 – Hannover” Fuarı’na da özel tasarlanmış bir stand ile katılım gösteren JRS Global ekibi, yoğun ilgi nedeniyle fuardan memnun ayrılırken, özellikle Türkiye’den gelen katılımcıların ilgisi, firma yetkilileri tarafından göz doldurucu olarak nitelendirildi. 2023 yılında da kaldıkları yerden tüm hızıyla ticari denemelerine ve özel projelerine devam edeceklerini dile getiren JRS Türkiye yetkilileri, BESD-Bir ve VIV 2023 gibi ülke genelindeki önemli etkinliklerde ön sıralarda yer alacaklarının bilgisini paylaştılar.

HABER YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 17

HABER 18 YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 Skretting Türkiye, 2023 yılı hedeflerini açıkladı Tüm kıtalarda balık ve karides yemi üreten ve ürettiği yemleri 40'tan fazla ülkeye ihraç eden küresel yem şirketi Skretting, Türkiye’de tüm sektörler için zorlu geçen 2022 yılını başarıyla geride bıraktı. Skretting Türkiye, yılın başında belirlediği hedeflere ulaşarak yaptığı yatırımlarla pazarın en fazla büyüyen firmaları arasında yer aldı. 2022’de satışlarını bir önceki yıla göre yüzde 15 arttıran Skretting Türkiye, yaptığı iş birlikleri ile 2023’te bu oranı daha da yukarıya taşımayı hedefliyor. 2050’ye kadar 9,5 milyara ulaşması beklenen dünya nüfusunun güvenli gıdaya ulaşabilmesini sağlamak amacıyla Skretting, 2023’te de sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda çalışmalarına devam edecek. Yemden gıdaya uzanan sürdürülebilir besin zincirinin çok önemli bir halkasını oluşturduklarını söyleyen Skretting Türkiye Genel Müdürü Ziya Özaydın, yeni dönemde de artan gıda taleplerini sürdürülebilir bir şekilde karşılamaya devam edeceklerinin altını çizdi. 2022 yılını değerlendiren Ziya Özaydın; “Geride bıraktığımız yılda pek çok sektör gibi bizim sektörümüz de tedarik, ham madde ve enerji krizi gibi birçok sorunla yüzleşmek zorunda kaldı. Ancak tüm bu sorunların etkisini olabildiğince azaltmaya çalıştık. Skretting Türkiye olarak 2022’de tüm aksaklıklara rağmen büyümeye devam ettik. Skretting olarak dünyada sürdürdüğümüz liderliği, ülkemizde de devam ettirerek 2023 yılı için çalışmalarımızı hızlandırdık. Piyasadaki değişimleri doğru okuyan ve hızlı aksiyon alan bir firma olmanın verdiği güçle mevcut pazar payımızı arttırmayı planlıyoruz. 2022 yılında satışlarımızın yüzde 20’sini ihracat ve yüzde 80’ini ise yerel pazar oluşturdu.” dedi. Son beş yıldır hem satış miktarı hem de kâr marjı açısından finansal verilerinin pozitif yönlü ilerlediğini vurgulayan Özaydın, şunları söyledi: “Bu büyümeyi 2023 yılında da devam ettirmeyi, devam eden projelerimize ivme kazandırmayı ve birçok yeni projeyi hayata geçirmeyi hedefliyoruz. Bu kapsamda perakende zinciri Metro ile yaptığımız iş birliğimiz bu yıl da devam edecek. Projemiz kapsamında yeni bir yem formülasyonu geliştirmiştik. İnsan sağlığı için oldukça önemli olan omega-3 antioksidanı içeren Alg yağı ile hazırlanan bu özel yem sayesinde daha sağlıklı balıkların üretilmesine katkıda bulunduk. Ayrıca balık yeminde kullanılacak olan 180 ton doğal balığın avlanmasını da önlemiş olduk. Karadeniz’deki Türk Somonu olarak adlandırılan 2-3 kilogramda hasat edilen alabalıklar için ürettiğimiz yüksek enerjili yemimiz Celero’yu sahada yeniden deneyeceğiz. Bunun yanı sıra üniversitelerle porsiyon boy alabalık için ortak yürüttüğümüz ArGe çalışmalarına devam edeceğiz. Bu sayede hem iç pazarda hem de ihracatta yüksek bir ivme kazanmayı planlıyoruz. Müşterilerimizin ihtiyaçları ve talepleri doğrultusunda üniversitelerle ve araştırma merkezleriyle iş birlikleri yaparak yeni yem formülasyonları elde etmek için çalışıyoruz. Ayrıca balık besleme alanında, balık sağlığı ve teknik danışmanlık, çiftlik yönetimi ve balık kalitesi (Fish Quality) gibi hizmetlerimiz ile müşterilerimizin problemlerini çözmelerine yardımcı oluyoruz.” Skretting içerisindeki gıda güvenliği ve kalite iletişim ağının dünyanın her noktasında aynı kalitede yem üretimini güvence altına almak için kurulduğunu belirten Özaydın, şunları ekledi: “Bu iletişim ağı sayesinde tüm ülkeler güncel veriye hızla ulaşıyor ve karşılaşılan problemlerde mevcut tecrübelerden faydalanarak çözümler geliştiriyor. Skretting Türkiye olarak herhangi bir kriz durumunda tüm faaliyetlerin eksiksiz gerçekleşmesi için hazırlanmış bir kriz planımız bulunuyor." Küresel yem şirketi Skretting, Türkiye’de tüm sektörler için zorlu geçen 2022’de satışlarını bir önceki yıla göre yüzde 15 arttırdı. Ziya Özaydın

HABER YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 19 15. CRU Fosfat Konferansı, 27 Şubat - 1 Mart 2023 tarihleri arasında canlı ve yüz yüze bir toplantı olarak İstanbul’da gerçekleştirilecek. CRU Fosfat Konferansı, küresel fosfat topluluğunun ağ kurmak, iş yapmak ve tüm fosfat değer zincirini etkileyen temel trendler ve teknik yenilikler hakkında bilgi edinmek için bir araya geldiği önemli bir yıllık toplantıdır. Avrupa ve Asya'nın kesişme noktasında yer alan İstanbul, fosfatlı gübre, yem ve sanayi sektörlerini kapsayan uluslararası tedarik zincirinde yer alan küresel bir kitlenin buluşması ve bağlantı kurması için ideal bir konumu temsil ediyor. Katılımcılar, en son teknolojilerin fosfat sektöründe sürdürülebilirlik ve verimlilik gelişmelerini nasıl ilerlettiğini öğrenme fırsatına sahip olacaklar. Fosfatla ilgili sektörlere yönelik tedarik zincirinde yer alan 400'den fazla üst düzey ticari ve teknik karar alıcıyı ve 50'den fazla katılımcıyla bir araya getirecek olan etkinlik, önemli tartışma, müzakere ve iş geliştirme görüşmeleri noktasında yüz yüze yeniden bağlantı kurmak için ideal bir fırsat sunuyor. CRU, katılım için önemli nedenleri şöyle sıralıyor: • En büyük uluslararası fosfat üreticilerinin stratejik bakış açılarını ve pazar iç görüleriyle ilgili paylaşımlarını dinleyeceksiniz. • Gübre, yem ve endüstriyel fosfat sektörlerindeki talebi etkileyecek mega trendleri anlayacaksınız. • Madencilik ve bitki bazlı tesislerde çalışan teknisyenler için özel olarak uyarlanmış vaka incelemeleri ve belgeler aracılığıyla operasyonel deneyimi paylaşacak ve pratik çözümler geliştireceksiniz. • Teknik sergi süresince yeni teknoloji, süreç, malzeme ve ekipman yenilikleri hakkında bilgi edineceksiniz. • Üreticiler, tüketiciler, mühendislik ve teknik uzmanlar dahil olmak üzere 400'den fazla sektör temsilcisiyle iletişim ağı oluşturacaksınız. • Teknik zorluklarınızı ve sorularınızı yöneltmek için çok sayıda teknik uzmanla tanışacaksınız. CRU Fosfat Konferansı 2023'te Türkiye'de düzenlenecek [email protected] +44 (0)20 7903 2159 For sponsorship and exhibition opportunities, please contact Michelle Bingham: 350+ 40+ Global attendees Exhibitors 30+Presentations Dual-streamed markets and technical agenda #CRUPhosphates Discover why you should attend: www.phosphatesconference.com The CRU Phosphates conference is the must attend conference for the global P based industries John Cotter, Managing Director NW Phosphate Phosphates 2023 Conference & Exhibition 27 February - 1 March 2023 • Istanbul, Turkey 15th Fertilizers | Industrial | Feed Phosphates Exploring the supply, demand, and technical dynamics shaping the global phosphate industry PH23_World Fertilizer_210mm x 146mm_Dec_v1-print.pdf 1 11/22/22 11:01 AM

HABER 20 YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 Mars Gıda mama kampanyasıyla barınak hayvanlarını besledi Kedi ve köpeklere yönelik mama üretimi yapan Mars Gıda, düzenlediği “Bir Mama Al, Onlar Da Doysun” kampanyası ile barınak hayvanlarına daha iyi şartlar altında yaşamlarını sürdürebilmeleri için umut oldu. Sahipsiz sokak hayvanlarına destek olmak için çalışmalar yürüten Mars Gıda, her yıl 4 Ekim Hayvanları Koruma Günü’nü kapsayacak şekilde Eylül ve Ekim aylarında projeler geliştiriyor. Barınaklarda yaşayan patili dostlarımızı unutmayan Mars Gıda, “Bir Mama Al Onlar Da Doysun” kampanyası ile 26 Eylül-9 Ekim 2022 tarihlerinde yapılan her Whiskas® ve Pedigree® mama satışlarından elde edilen gelirle İstanbul, Bursa ve Bodrum’da yer alan birçok barınağa mama bağışı gerçekleştirdi. Barınaklarda yaşayan Metro Türkiye’nin hayvan refahı uygulamaları bir kez daha ödüllendirildi Tüm faaliyetlerinde sürdürülebilirliği merkezine alan ve benimsediği sorumlu iş modeli kapsamında gıda güvenliği alanında da öncü işlere imza atan Metro Türkiye, Türk-Alman Üniversitesi’nin hayvan hakları standartlarını yükseltmek amacıyla düzenlediği Hayvan Refahı Ödülleri’nde "İyi Yumurta" ve "İyi Balık" kategorilerinde iki ödüle layık görüldü. Doğaya ve hayvan haklarına saygı çerçevesinde yürüttükleri sorumlu iş modeli ile müşterilerine sağlıklı, güvenli, kaliteli ve sürdürülebilir hayvansal gıda ürünleri sunduklarını ifade eden Metro Türkiye Kalite Güvence Müdürü Elif Arabacıoğlu, gerçekleştirdikleri projelerde doğaya ve hayvan haklarına saygıyı işlerinin bir parçası olarak gördüklerini söyledi. Türkiye’de hayvan refahı programını başlatan ve aktif bir şekilde uygulayan ilk perakende şirketi olduklarına dikkat çeken Elif Arabacıoğlu, “Hayvan refahı konusunda sektöre rol model olmayı ve farkındalık yaratmayı hedefliyoruz” dedi. Aldıkları ödül hakkında açıklamada bulunan Arabacıoğlu, “Gerçekleştirdiğimiz çalışmalarla 4. Kez Türk - Alman Üniversitesi’nin düzenlediği Hayvan Refahı Ödülleri’ne layık görülüyoruz. Metro Türkiye olarak dört yıldır üst üste ‘İyi Yumurta’ ödülü alıyoruz. Bununla birlikte geçen yıl ‘İyi Besicilik’ ve ‘İyi Balık’ kategorilerinde de çalışmalarımızla ödüle değer bulunduk. Bu yıl ise yine ‘İyi Yumurta’ ile birlikte ‘İyi Balık’ kategorilerinde ödül aldık. Böylesi önemli bir organizasyonda iki ödüle birden layık görülmek gurur verici. Hayvan refahı, çalışmalarımızı gerçekleştirirken her zaman ön planda tutmaya devam edeceğimiz bir konu olacak, önümüzdeki dönemde de bu konuda yeni hedeflerimiz var.” dedi. Metro Türkiye, Türk-Alman Üniversitesi’nin düzenlediği Hayvan Refahı Ödülleri’nde "İyi Yumurta" ve "İyi Balık" kategorilerinde iki ödüle layık görüldü.

HABER YEM & KATKI DERGİSİ Ocak-Şubat 2023 21 Süt ve Süt Ürünleri Sektöründe Avrupa Mükemmelliği Projesi’nin temsilcisi Sütaş oldu Beslenme ve toplum sağlığı açısından büyük bir öneme sahip olan süt ve süt ürünleri, Avrupa Birliği’nin (AB) mesleki mükemmeliyet merkezi odaklı Erasmus+ eğitim programında, odaklanılacak 13 alandan biri olarak değerlendiriliyor. AB’nin öğrenim, eğitim, gençlik ve spor programı olan Erasmus+ kapsamında “Mesleki Mükemmellik Merkezleri” için 2021 yılında yapılan teklif çağrısının ardından “Süt ve Süt Ürünleri Sektöründe Avrupa Mükemmelliği”, önerilen projeler arasından seçildi ve Sütaş, Türkiye’deki sektör temsilcisi oldu. Projenin Türkiye ayağında Türkiye Süt ve Süt Ürünleri Sektörü Mesleki Mükemmeliyet Merkezi’nin oluşturulması, nitelikli Ar-Ge personeli sayısının artırılması, sektördeki iş gücünün bilgi ve becerilerinin AB düzeyine yükseltilmesi amaçlanıyor. Ayrıca mevcut iş gücünün ve geleceğin profesyonellerinin yetişmesi için yaşam boyu mesleki eğitim ve iş temelli öğrenme modelleri kapsamında etkin ve sürdürülebilir programların geliştirilmesi hedefleniyor. Danimarka merkezli AB Süt Endüstrisi Öğrenme Birliği (AEDIL) koordinatörlüğünde yürütülecek olan “Süt ve Süt Ürünleri Sektöründe Avrupa Mükemmelliği Projesi”nin üyeleri arasında Türkiye, Danimarka, Almanya, Fransa, İrlanda, Hollanda, Polonya, Romanya ve Sırbistan bulunuyor. Söz konusu 9 ülkeden üniversiteler, birlikler ve şirketlerin de yer aldığı 48 ortak kurum ve kuruluşu buluşturan bu dev projenin Türkiye’deki partnerleri arasında; Sütaş’ın yanı sıra Bursa Uludağ Üniversitesi ile Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) de yer alıyor. 4 milyon Euro’luk bütçeye sahip olan AB Erasmus+ KA-3 Projesi kapsamında, 9 ülkede 9 mesleki mükemmeliyet merkezinin temelinin atılması planlanıyor. kedilere ve köpeklere destek olan Mars Gıda, sokakta yaşayan patili dostlarımızı da unutmadı. Bu yıl üçüncü kez yola çıkardığı Patibüs aracı ile sokak hayvanlarının beslenmesi, geçici barınak sağlanması için İstanbul’un pek çok semtini ziyaret etti. Hayvan dostlarımızın beslenme ve yaşam alanlarını iyileştirmek için Patibüs ile yola çıkan ekip, üç günde toplam 280 km yol yaparak tüm İstanbul'da 25'ten fazla parkta kedi evleri kurdu. Yeni kedi evlerinde patili dostlarımız WHISKAS® mamaları ile beslendi. Patibüs’ün yolculuğunda sokaklara yaklaşık bir ton kuru mama dağıtılırken, 1000’e yakın kedi evi ve su kabı yerleştirildi. “Hayvanlar için daha iyi bir dünya” hedefi ile çıktığı “Ev Arkadaşı Aranıyor” projesi ile de patili dostlarımızı sahiplendirmeyi amaçlayan Mars Gıda, Göktürk Hayvan Sevenler Derneği ile birlikte çalıştı. Dernek ile yapılan çalışma ile patili dostlarımızın sahiplendirilmesi devam ediyor. Türkiye, Belarus ve Kafkaslar Mars Genel Müdürü Melih Evcimen, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, hayvan dostlarımıza daha iyi bir dünya sağlamak için çalışarak onların desteği ve sesi olmak istediklerini ifade etti. Evcimen, sözlerine şöyle devam etti: “Mars Gıda olarak, patili dostlarımızın iyi şartlar altında sağlıklı olarak beslenmelerini önemsiyor, ürettiğimiz ürünlerle beraber onlar adına sosyal sorumluluk projeleri de geliştiriyoruz. Bu yıl gerçekleştirdiğimiz “Bir Mama Al Onlar Da Doysun” kampanyamızla, ürünlerimizin satışlarından elde ettiğimiz gelirle üç barınağa mama desteğinde bulunduk. Sokaklarda yaşayan patili dostlarımız için ise ilk adımı bundan üç yıl önce attık. O gün ilk kez yola çıkardığımız Patibüs ile binlerce kedinin yaşamlarına dokunduk. Bu yıl da İstanbul’un çeşitli semtlerinde yer alan parkları ziyaret ettiğimiz Patibüs aracımız ile patili dostlarımıza umut olduk. Mars Gıda olarak, sokakta yaşayan patili dostlarımız için geliştireceğimiz destek projelerimiz önümüzdeki dönemlerde de artarak devam edecek” dedi.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTUxNjkxNQ==